Jak odróżnić żmiję zygzakowatą od innych gatunków.

Nie wszystko co się wije to żmija.

Poniżej opisałem jak odróżnić żmije zygzakowatą od innych niegroźnych gatunków.

Pamiętajcie!Żmije i węże nie żywią się ludźmi!
Nie zabijajcie ich!
Przeważnie żmije starają się uciec.
Żmije atakują wyłącznie, gdy poczują się zagrożone np.poprzez odcięcie drogi ucieczki, gdy się szybko do nich zbliży lub gdy będzie się je próbować dotknąć.
Zanim żmija zaatakuje najczęściej głośno syczy aby nastraszyć swoją ofiarę.
Nie wolno wówczas wykonywać gwałtownych ruchó.
Widzisz wygrzewającego się węża czy żmiję to daj mu spokój i znajdź inną drogę.

Opis żmiji zygzakowatej.

Żmija zygzakowata /Vipera Berus

Żmija zygzakowata to gatunek chroniony w Polsce.

Żmija zygzakowata występuje w trzech odmianach barwnych: brązowej, czarnej i szarej.
Żmiję można spotkać na terenie całej Polski .

Wielkość  ciała do 90 cm (rzadko do 120 cm)
Masa ciała: do 0,170 kg
Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym, niebieskoszarym, pomarańczowym, czerwonobrązowym lub miedzianoczerwonym.
Na grzbiecie ciemniejszy od głównej barwy ciała charakterystyczny wzór przypominający  zygzak. 
Zygzak nie zawsze jest widoczny. 
Nie zobaczycie go na żmiji zygzakowatej o ciemnym ubarwieniu.
Pionowa źrenica.
Płaska głowa o trójkątnym zarysie, wyraźnie oddzielona od reszty ciała.
Ciało zwęża się w kierunku głowy.
Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X, Y lub V.
Żmija zygzakowata bardzo dobrze pływa.

Co zrobić gdy zostanie się ukąszonym przez żmiję zygzakowatą?

OBJAWY


Najpierw sprawdźmy czy faktycznie ukąsiła nas żmija.
Żmija po ugryzieniu pozostawia ślad w postaci dwóch punktowych ranek położonych blisko siebie (w odległości ok.0.5 do 1 cm).
W przypadku gdy do 10 minut od ugryzienia przez żmiję nie pojawi się  obrzęk lub zaczerwienienie w okolicy ukąszenia to prawdopodobnie  jad nie został wpuszczony.

Po ukąszeniu przez żmiję można obserwować następujące objawy:

  • w miejscu ukąszenia – obrzęk, powiększone węzły chłonne, krwotok podskórny, tkliwość
  • ze strony układu sercowo-naczyniowego – spadek ciśnienia tętniczego, zmiany w EKG (najczęściej zmiany załamka T, zaburzenia rytmu serca)
  • ze strony układu oddechowego – skurcz oskrzeli, obrzęk płuc, krwotok z płuc, obrzęk Quinckego
  • ze strony przewodu pokarmowego – wymioty, biegunka, ból bzucha
  • inne objawy – gorączka,zaburzenia świadomości

RATUNEK I LECZENIE

Niezwykle ważnym elementem pierwszej pomocy jest uspokojenie poszkodowanego.

 Stres powoduje przyspieszenie czynności serca i krążenia krwi, co ułatwia rozprowadzanie jadu po organizmie i przyspiesza jego działanie.

Osoba ukąszona powinna spokojnie siedzieć lub leżeć unikając nadmiernych ruchów, a zwłaszcza poruszania zranioną kończyną. 

Ranę można przemyć wodą, nie należy jej jednak wyciskać ani wysysać jadu.

 Takie działanie może paradoksalnie ułatwić jego wchłanianie do tkanek. 

Nie zaleca się także przemywania rany spirytusem ani zakładania opasek uciskowych na uszkodzoną kończynę.

 O zdarzeniu powinno zostać poinformowane pogotowie ratunkowe

Podczas oczekiwania na przyjazd zespołu ratownictwa medycznego uważnie obserwujemy chorego. 

Jeżeli dojdzie do utraty przytomności oceniamy obecność oddechu.

Chorego oddychającego należy ułożyć w pozycji bezpiecznej, zaś brak obecności co najmniej dwóch oddechów w ciągu 10 sekund powinien być sygnałem do rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo – oddechowej. 

Personel medyczny w cięższych przypadkach klinicznych, a w szczególności we wstrząsie anafilaktycznym, podaje pacjentowi adrenalnę oraz rozważa zastosowanie surowicy przeciwjadowej (anatoksyny jadu żmii).  

Antytoksyna jadu żmii jest przygotowywana swoiście przeciwko jadowi żmii zamieszkującej dany obszar. 

W Polsce jedynym jadowitym gatunkiem jest żmija zygzakowata (Vipera berus).

 Antytoksynę otrzymuje się przez immunizację koni jadem żmii, dlatego zawiera ona duże ilości białka końskiego. 

Ponieważ obce białko także może wywołać reakcję alergiczną (w tym anafilaktyczną), zawsze należy starannie rozważyć wskazania i przeciwwskazania do podania antytoksyny.

Preparat antytoksyny należy podać jak najszybciej po ukąszeniu. 

W przypadku dzieci takie postępowanie należy podjąć nawet po wystąpieniu łagodnych objawów (duża ilość jadu w przeliczeniu na małą masę ciała), natomiast u dorosłych wskazaniem jest: obrzęk obejmujący ponad połowę ukąszonej kończyny narastający w ciągu 48 godzin lub gwałtownie (w ciągu 4 h) narastający obrzęk w miejscu ukąszenia, spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia rytmu serca poważne zaburzenia krzepnięcia lub metaboliczne.

Zespoły ratownictwa medycznego oraz karetki specjalistyczne nie dysponują surowicą przeciwko jadowi żmii. 

Może być ona dostępna na szpitalnych oddziałach ratunkowych lub w izbach przyjęć. 

Każda ukąszona osoba wymaga obserwacji w szpitalu co najmniej przez 24 godziny.

 Oprócz podania antytoksyny stosuje się leczenie podtrzymujące, w zależności od obserwowanych objawów.

Podsumowując najważniejsze czynności ratowniczne po ukąszeniu przez żmiję
zygzakowatą to:
  • natychmiastowe unieruchomienie ukąszonej kończyny i ułożenie jej poniżej poziomu serca, co znacząco zmniejsza wchłanianie jadu wskutek ograniczenia krążenia
  • założenie jałowego opatrunku w miejscu ukąszenia oraz ewentualne przemycie rany wodą z mydłem
  • zapewnienie osobie poszkodowanej komfortu, podjęcie próby jej uspokojenia oraz w miarę możliwości ograniczanie wszelkich ruchów
  • szybki transport poszkodowanego do szpitala, gdzie będzie można rozpocząć odpowiednie leczenie.

Jak się chronić przed żmijami zygzakowatymi?

Przed ich ukąszeniem może nas uchronić wysokie obuwie a conajmniej takie z cholewką powyżej kostek.
Warto być czujnym i obserwować miejsca, w których chcemy usiąść czy położyć się w terenie.
Gdy zauważymy  żmiję to najlepiej się oddalić i znaleźć gdzie indziej bezpieczne miejsce
do odpoczynku.
Żmije lubią się wygrzewać w odsłoniętych miejscach takich jak piasek,skały czy twarda ziemia ale spotkać je można wszędzie.

 
Dawid Cygal

Źródła:
1.Urszula Czajka, Aldona Wiatrzyk, Anna Lutyńska. Mechanizm działania jadu żmii zygzakowatej i zasady zastosowania antytoksyny w leczeniu. Przegl Epidemiol 2013; 67: 729 – 733
2.Zygmunt Markota. Węże Europy. Wydawnictwo Multico, Warszawa 1999.
3.www. mp.pl


Jak odrni mije zygzakowat od innychjpg
VIpera beruspng



166866362_1704075606460843_8200886343600721048_njpg